Voor de derde keer in korte tijd breng ik een bezoek aan de Nieuwkoopse Plassen. Met het idee om de Oudshoorn route te combineren met die van Lusthof de Haeck. Maar de Oudshoornroute is (midden 2018) afgesloten. Er wordt gewerkt in dit gebied en er staan borden met "pas op, drijfzand". Dit stukje wandeling sla ik zodoende maar over.
Het is rustig met wandelaars onderweg. Mogelijk komt dat door de onweersbuien die vanuit het zuiden komen opzetten. Inderdaad hou ik het niet droog. Dat is ook te zien aan de foto's. Het valt niet mee om in de stromende regen tegen zonsondergang nog fraaie foto's te schieten.
De wandeling is maar 7 km, maar eenvoudig uit te breiden. Hiervoor heb ik een gedeelte van de wandeling van de Groene Jonker toegevoegd. Zo kun je tot een pittige wandeling van 22 km komen. Zie ook onze wandeling in de Groene Jonker.
In ieder geval kunt u hier genieten van prachtige vergezichten. Vergeet de verrekijker niet.
Nieuwkoopse plassen
De Nieuwkoopse Plassen is een natuurgebied van 1400 ha groot in Zuid-Holland bij de plaatsen Nieuwkoop, Noorden en De Meije. Daarvan is ruim 1000 ha eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten. De plassen zijn vanaf de 16e eeuw ontstaan door vervening van het gebied.
Naast plassen en de vaak grillige watergangen kent dit gebied vooral een grote oppervlakte aan rietvelden, die vooral het oosten van het gebied een merkwaardig weids en open karakter geven. De rietteelt gebruikt nog een flinke oppervlakte en biedt nog altijd veel werk aan mensen in en om Nieuwkoop en Noorden. (Niet zelden is men zowel rietsnijder als dakdekker, en soms ook nog eens visser of recreatieondernemer). In grote lijnen gaat de rietteelt prima samen met de natuurfunctie van het gebied.
De oevers van de rietlanden zijn vaak begroeid met kleurige ruigtesoorten als gewone wederik, kattenstaart, waterzuring, moerasspirea, grote watereppe en diverse soorten zegge. In het voorjaar valt tussen het riet de forse koningsvaren op.
De afgeveende plassengebieden bij Nieuwkoop gaan naar het oosten over in het niet verveende weidegebied langs het kleine, slingerende veenriviertje de Meije, dat van Woerdense Verlaat naar Zwammerdam loopt. Aan dit stroompje ligt een gelijknamig polderdorp waarin nog veel eeuwenoude boerderijen te bewonderen zijn.
Naar het noorden toe, waar het stroompje ontspringt, gaat dit stukje boerenland weer over in een deels verveend gebied. Bijzonder is dat dit ook vanaf de weg te overzien is, en dat er zelfs, in de oude buitenplaats de Haeck, een aardige wandelgelegenheid is, een grote zeldzaamheid in een verveend gebied waar men nauwelijks aan land kan.
Op enkele plekken, zowel binnen aan de zijde van het plassengebied als daartegenover, liggen nog enkele percelen met ouderwetse bloemrijke hooilanden en zelfs enkele bij botanici zeer befaamde schraallanden.
Het rietland is een leef- en broedgebied voor talrijke moerasvogels, zoals grote en kleine karekiet en de snor. Op veldjes krabbenscheer, of op door natuurbeheerders geplaatste matjes, broedt de steeds zeldzamer wordende zwarte stern.
Op de drijftillen van de kleinere plassen broeden soms ook meeuwen. Verborgen in het riet broeden de zeldzame roerdomp, en kleine vogels als kleine karekiet en snor. In de winter trekt het gebied grote aantallen ganzen en talrijke soorten eenden, futen en ralachtigen.
In grote bomen vindt men enkele broedkolonies van de een van de voornaamste viseters van het gebied: de aalscholver. De purperreiger schijnt een voorkeur te hebben voor appelbes-bosschages.
Het gebied is aangewezen als Vogelrichtlijngebied, een speciale beschermingszone in de zin van de Vogelrichtlijn van de Europese Unie.
Waardevolle hooilanden
Langs de kade ziet u één van de meest waardevolle hooilanden van Nederland. Zeldzame soorten als kleine valeriaan, dotterbloem en blauwe knoop kleuren de velden in het voorjaar.
Water dat onder de dijk door sijpelt zorgt er voor dat deze bijzondere planten hier kunnen groeien.
Net voordat het begint te regenen leek het wel of alle insecten actief waren. Zwermen met muggen, en andere beestjes. Een viswedstrijd wordt zo een hele uitdaging. Maar met een netje over je hoofd blijf je enigszins insectvrij. Zolang je maar doorloopt is er als wandelaar weinig aan de hand.
Rietlanden voor rietvogels
De rietlanden van de Nieuwkoopse Plassen vormen een thuis voor veel rietvogels. De kleine karekiet en rietzanger zijn in de zomer volop te horen. Ook de opvallend klinkende sprinkhaanzanger komt hier voor.
Door het riet in de zomer deels te maaien groeien er meer kruiden en bloemen. Andere delen worden niet gemaaid om meer ruimte te geven aan de rietvogels.
Vogeloase De Pot
De Pot is een voormalig jachtgebied dat niet toegankelijk was. Natuurmonumenten heeft de rust In de Pot weten te behouden. Hierdoor broeden er verschillende zeldzame vogels. De zwarte stem Is hier een van.
Ook de zwartkopmeeuw met zijn felrode snavel broedt er tussen duizenden kokmeeuwen. Het vogelgebied biedt ook rust aan honderden paren aalscholvers en blauwe reigers. In de winter rusten en foerageren hier duizenden ganzen en eenden.
Purperreiger
De purperreiger: een bijzondere verschijning in de Nieuwkoopse Plassen broedt eenvijfde deel van het totaal aantal purperreigers dat In Nederland voorkomt. Deze roestbruine reiger is kleiner dan zijn neefje de blauwe reiger.
Langs de plassen vinden ze een goede broedplek na hun tocht uit het zuiden. In juni is het topdrukte voor de purperreigers. Vanaf dit punt ziet u ze dan af en aan vliegen met voedsel voor hun jongen.
Uitkijktoren Weie Blik
Aan de rand van Lusthof de Haeck staat een uitkijktoren van 4 meter hoog. Hiervandaan heb je een prachtig uitzicht over de rietlanden van de Nieuwkoopse Plassen. Misschien zie je wel lepelaars of zwarte sternen voorbij vliegen.
Gagel
In dit gedeelte groeit een plant genaamd gagel. Een echte veensoort die heerlijk geurt Hij staat hier aan de slootkant. Deze plant werd door monniken in de vroege middeleeuwen gebruikt bij het brouwen van bier.
Welkom in Lusthof de Haeck
In 1933 kocht Dr. W.A. Teupken een stukje veenland en veranderde het in een lusthof. Hij noemde het 'De Haeck' naar de polder De Haak waarin dit natuurgebied ligt. Hij richtte De Haeck in met paden, bruggetjes en doorkijkjes en plantte rododendrons en bamboe in een oer-Hollands broekbos (moerasbos).
In het broekbos groeien vooral elzen en berken. Vooral in de winter zijn dat voor vogels aantrekkelijke bomen.
Lusthof de Haeck heeft een lange geschiedenis. Tussen 1770 en 1900 werd hier turf gestoken in langgerekte vakken. Zo ontstonden petgaten. De turf werd rond deze petgaten op smalle legakkers te drogen gelegd. Het water is nu voor een deel weer dichtgegroeid met rietland.
Mossen en paddestoelen
Ervaar hier de luwte en de stilte van het besloten bos in het verder zo open terrein. De bomen van het vochtige bos zijn begroeid met mossen in allerlei kleuren en vormen. In de herfst vind je hier vele soorten paddenstoelen.
De vogels
Wat een geluid! In de lusthof zingen merel, roodborst en winterkoning hun hoogste lied. Dit is om indruk te maken op andere vogels, om vijanden weg te jaren en om hun territorium veilig te stellen. Het klink zo vrolijk, mar het is gewoon hard werken, ook in een lusthof.
Zonneveer
Het Zonneveer vaart gedurende het hoogseizoen tussen Malta en Noorden. Kijk voor alle afvaarttijden op www.zonneveer.nl.
Degrauwe gans
Degrauwe gans(Anser anser) is in Nederland de meest voorkomende vertegenwoordiger, en het prototype, van de groep van de grijze ofgrauwe ganzen. Alle ganzen behoren samen met de eenden en zwanen tot de familieAnatidae. Tijdens devogeltrekvliegen grauwe ganzen in een V-vorm, waarbij ze het bekende schor klinkendegak-gakroepen.Van deze soort stamt de tammeAnser anser domesticusaf.
Een mooi moment als ik bijna bij de parkeerplaats ben. Ik hoor een hoop ganzengeluid en even later steken families van vader en moeders met 5 tot 10 jong de straat over. In hoog tempo.
Bij het derde groepje blijft één gans midden op de weg staan. Het lijkt wel een klaarover. Rustig wacht deze tot alle ganzen de weg over zijn gestoken. Alles bij elkaar steken wel een gans of 50 over in korte tijd. Deze klaarover gans miste alleen een geel hesje. Een grappig gezicht. Als alles weer in het water is zwemmen de families weg van die fotograaf die aan de waterkant staat.
En dan ben ik al weer op de parkeerplaats. Het is weer droog geworden en de regenjas kan uitlekken achter in de auto. Weer een leuke wandeling door een fantastisch gebied.
Geraadpleegde websites:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwkoopse_plassen
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Grauwe_gans
- www.zonneveer.nl
POI's
- Alternatieve Parkeerplaats 1 N52.1541 E4.8651
- Alternatieve parkeerplaats 2 N52.1601 E4.8670
- Alternatieve parkeerplaats 3 N52.1790 E4.8341
- Boschwetering N52.1474 E4.8449
- De groene Jonker N52.1806 E4.8274
- de Haeck N52.1490 E4.8390
- De Noordse Plassen N52.1667 E4.8373
- De Pot N52.1608 E4.8470
- De Weie Blik (uitzichtsplatform) N52.1508 E4.8398
- Kromme Mijdrecht N52.1825 E4.8397
- Nieuwkoopse plassen N52.1532 E4.8457
- Pietesenpad N52.1638 E4.8668
- Pontje N52.1632 E4.8605
- Slikkendam N52.1550 E4.8608
- Start/finish/parkeerplaats N52.1454 E4.8321
- Uitzichtspunt N52.1503 E4.8310
- Vogelkijkwand N52.1608 E4.8697
- Voorn N52.1802 E4.8447
- Wijde van de Vliet N52.1537 E4.8321
- Woerdense verlaat N52.1557 E4.8668
